Blog 35: Flow

Korte update:
Ik zit in de flow! Woorden blijven maar komen. Vandaar nu al een volgend blog. Dit keer over moeiteloos leven. Hoe zou mijn leven eruitzien als ik zou stoppen mij ermee te bemoeien?

Uitgebreide versie
Inleiding
De afgelopen tien jaar zijn voorbij gevlogen. Mijn leven voelde als een achtbaan. Ik was altijd druk met werken, reizen, hobby's en sociale contacten. Ik was altijd druk en altijd bezig. Ik probeerde altijd van alles voor elkaar te krijgen, of ik probeerde juist te voorkomen dat dingen gebeurden die ik niet wilde. Waarom? Meestal omdat mijn ego erkenning wilde, of door mijn angst om iets kwijt te raken. Als ik er zo op terugkijk was het best een vermoeiend leven en kostte het me veel energie om het vol te houden. Niet in de zin dat het niet leuk was. Ik ben dankbaar voor alle ervaringen die ik mee heb mogen maken. Maar wel vermoeiend in de zin van dat een vakantie om even bij te komen soms hard nodig was.

Nieuwsgierigheid
Tijdens mijn non-dualistische-ervaring kwam ik erachter dat ik het ultieme geluk alleen kon ervaren op het moment dat ik me nergens mee bemoeide en alles simpelweg liet gebeuren. Als ik die manier van zijn in mijn gewone leven zou willen integreren, hoe zou dat er dan uitzien?
Een wijze zei ooit dat er slechts twee problemen zijn:
1. Er is iets niet, wat er wel had moeten zijn.
2. Er is iets wel, wat er niet had moeten zijn.
Ik zou het nog verder willen vereenvoudigen. In beide gevallen is er iemand ("ik") die vindt dat de werkelijkheid anders zou moeten zijn dan die is. Theoretisch gezien zouden al onze problemen verdwijnen als sneeuw voor de zon wanneer we instaat zijn om de werkelijkheid te laten zijn zoals ze is. Maar dat is makkelijker gezegd dan gedaan. Hoe doe je dat dan? En wat zou er dan gebeuren?

Doen
Allereerst even een mogelijk misverstand uit de wereld helpen. Stoppen met streven de werkelijkheid anders te krijgen en stoppen met de weerstand tegen wat er is, betekent niet dat ik nooit meer iets zal doen. Als er een aandrang in mij is om op te staan, is het niet zo dat ik niet mag opstaan omdat ik dan iets doe. Juist die aandrang om het opstaan tegen te houden, is iets doen. Als ik me niet bemoei met de natuurlijke aandrang om op te staan, dan sta ik dus op. Stoppen met de werkelijkheid proberen te veranderen, zou je ook kunnen uitleggen als intuïtief leven. Meestromen met de flow van het leven. Laten gebeuren wat er gebeurt. Laten ontstaan wat er ontstaat. Laten verdwijnen wat er verdwijnt. Niks forceren, niks tegenhouden en niks claimen als iets van mijzelf. Dingen gebeuren gewoon.
Als ik genoeg prikkels heb gekregen, ontstaat er vanzelf een verlangen iets te gaan doen. Ik kan dan zeggen dat “ik" ervoor heb gekozen dat te gaan doen en dat “ik" het ben die dat doet. Mij niet langer bemoeien met de flow van het leven betekent stoppen met overal een “ik”-stempel op plakken. Alles wat er gebeurt, is een logisch gevolg van alles wat er daarvoor gebeurde. Net als een plant die vanzelf gaat groeien als de juiste condities er zijn. Het juiste zaadje in de juiste vruchtbare grond met de juiste hoeveelheid water en de juiste hoeveelheid zonlicht en er ontstaat vanzelf een prachtige plant. Een plant kan trots claimen dat hij dat allemaal zelf heeft bedacht en gedaan, maar waarom zou hij? Een tuinman kan ook trots claimen dat hij dat allemaal heeft bedacht en gedaan. Maar feitelijk is die claim volledig onbelangrijk. Ook de tuinman is opgebloeid tot tuinman omdat de juiste condities er waren. Zijn interesse in planten is ooit gewerkt door wat er in zijn omgeving was of juist niet was. En het is niet één dingetje geweest wat dat heeft gedaan, het is de totale som van alles wat die tuinman heeft meegemaakt wat hem heeft gevormd tot de tuinman die hij nu is en wat er dus ook voor heeft gezorgd dat hij nu de juiste condities creëerde voor het plantje. Dit is wat boeddhisten bedoelen met een geconditioneerde wereld. Alles wat er gebeurt, is een logisch gevolg van waaruit het kon ontstaan. Toen ik er eenmaal op ging letten, zag ik het overal. Net als vergankelijkheid, nog zo'n boeddhistische wijsheid. Alles is vergankelijk. Net als alles ontstaat wanneer de condities juist zijn, zo vergaat alles weer wanneer die condities niet meer gunstig zijn. Een plant die te weinig water en teveel zon krijgt, verwelkt vanzelf. Of teveel water en te weinig zon, zelfde effect. En zo is ook de natuurlijke gang van zaken in de mens zelf. Na de aandrang om op te staan, volgt er vanzelf (vroeg of laat) een aandrang te gaan lopen, zitten of liggen. Ook hier hoeven we helemaal niets voor te doen. Toch was ik er vroeger van overtuigd dat ik dat allemaal zelf had bedacht dat ik nu wilde gaan zitten en dat ik dat zelf deed. En wanneer ik vroeger dingen over zelfloosheid las, voelde ik enorme weerstand. "Ik" ging mijn "ik" toch niet zomaar opgeven?!!

Moeiteloos
Leven in flow is volledige overgave aan wat er gebeurt. Nergens mee bemoeien en laten ontstaan wat er ontstaat en laten verdwijnen wat er verdwijnt. Dit is zo wezenlijk anders dan wat “normaal” is in onze samenleving. (“Normaal" in de zin van dat heel veel mensen dat doen.) De afgelopen tien jaar heb ik zo hard mijn best gedaan om van alles te laten ontstaan en van alles te laten verdwijnen. Zo vermoeiend. Leven in flow daarentegen, is volledig moeiteloos. Tijdens een leven in flow kan ik nog steeds bezweet en uitgeput raken, maar dat is dan een logisch gevolg van (mij niet bemoeien met) een verlangen tot noeste arbeid of lichaamsbeweging. Wanneer ik alles laat gebeuren, kan ik nog steeds een boek schrijven, maar ook dat is dan volledig moeiteloos. Laatst stond ik uit mezelf om 03:45u op en ging aan de slag. Niet omdat ik moeite moest doen om te gaan werken, maar juist omdat het moeite zou hebben gekost om het tegen te houden. Wanneer ik meestroom met het leven kan ik nog steeds gesprekken voeren, maar dat is dan een logisch gevolg van (het niet onderdrukken van) een aandrang om iets te zeggen. Tijdens een leven in flow kan ik zelfs toch verlangens onderdrukken, maar dat is dan logisch gevolg van de totale som van alle prikkels die die ene prikkel onderdrukt. En omdat ook dat dus iets is wat gebeurt en niet iets wat “ik” doe, is ook dat volledig moeiteloos.
Mee stromen met het leven betekent niet dat je nooit meer mag nadenken en terug moet naar een soort dierlijke staat van zijn waarin alleen primitieve verlangens ongeremd de ruimte krijgen. Er kunnen nog steeds gedachtes opkomen en daar kan ook rustig langere tijd over worden nagedacht. Het cognitieve vermogen is nog steeds beschikbaar. Zodra het echter moeite kost, probeer ik het los te laten. Alles mag niks moet.

In de praktijk
Hoe ziet dat er dan uit in de praktijk? Aan de buitenkant is er weinig verschil. Ik sta nog steeds op, eet nog steeds ontbijt, ga nog steeds schrijven en heb nog steeds sociaal contact. Vanbinnen is er echter een wereld van verschil. Mijn leven voelt veel minder zwaar en vermoeiend. Wanneer 's ochtends de wekker gaat, probeer ik gedachtes los te laten als “moet ik er nu al uit?” of "waarom heb ik gister die wekker zo vroeg gezet?" Ik sta op wanneer het verlangen om op te staan groter is dan het verlangen om te blijven liggen. Blijkbaar zijn er genoeg verlangens in mij om dingen te doen en te creëren, waardoor ik toch opsta.
Tijdens het ontbijt probeer ik gedachtes los te laten als "eet ik nu alweer hetzelfde?” en "als ik nou heel rijk zou zijn, zou ik vanuit mijn jacuzzi mijn Champagne-ontbijt gevoerd krijgen door twee mooie dames”. Ik lach dan om mijn eigen gedachtes. En van dat lachen geniet ik, want dat is echt, dat is hier en nu. Wanneer ik in gedachten “verzonken” ben, mis ik juist wat ik hier en nu ervaar. Ik maak mijn ontbijt door intuïtief te pakken waar ik zin in heb. Wanneer er een gedachte is als "nu zitten er wel heel veel suikers in mijn ontbijt", dan kijk ik wat sterker is: de gedachte over veel suikers, wat eigenlijk een verlangen is naar een gezond lichaam, of het verlangen naar de lekkere smaak van chocoladevlokken in de cruesli. Eerst dacht ik nog dat ik hierdoor heel ongezond zou gaan leven. Het totaal tegenovergestelde is waar. Ik eet meer fruit en minder suikers dan ooit, ik ga vaker naar buiten, poets vaker mijn tanden en schrijf meer in één dag dan normaal in een week. 

Verandering
Ik ben heel benieuwd hoe dit verder zal gaan. Want ook hier geldt, verandering is de wet van het leven. Mijn productiviteit zal veranderen, mijn gezondere levensstijl zal veranderen en mijn manier van leven zal veranderen. De vraag is alleen wanneer en hoe? Ik zou over die vraag na kunnen gaan zitten denken, maar waarom zou ik? Ik kan gaan proberen mijn productiviteit te verbeteren, nog gezonder te leven en een nog fijnere manier van leven te vinden, maar waarom zou ik? Ik kan proberen deze productiviteit vast te houden, te voorkomen dat ik ongezond ga eten en alles hetzelfde blijven doen in de hoop dat deze fijne manier van leven blijft, maar waarom zou ik? Ik kan me over van alles druk maken, maar waarom zou ik? Door mee te stromen in de flow van het leven ontstaat en verdwijnt alles vanzelf.

Aanwijzingen
De belangrijkste les uit mijn tantra-trainingen was ”ja”-zeggen tegen alles wat er is. Een van de belangrijkste lessen uit mijn Venwoude-cursussen was:" het mag er zijn”. Een van de beroemdste liedjes van de The Beatles is "let it be”. En voor de gelovigen onder ons: Een belangrijke pijler in religies is "overgave aan Gods wil.” In het Taoïsme spreekt men ook wel van “doen door niet-doen”. Zou ook hier alles naar hetzelfde wijzen?


‘Wanneer je wordt geconfronteerd met een probleem, denk dan goed na.
1. Kun je er iets aan doen? Dan is er geen reden om je druk te maken.
2. Kun je er niets aan doen? Dat heeft het geen zin om je druk te maken.'
Dalai Lama.